#आईच्या आठवणी
चंद कागजके तुकडोंपर बची है मा तेरी यादे.. सहज मी आईच्या तसबीरींचा शोध घेतो तेव्हा एक तिची मैत्रीण तारा मावशीबरोबर नाशिककर फोटो स्टुडिओत जाऊन काढलेली तसबीर, गोदाकिनारी जंबूसरची मलेटे कंपनी व मुठाळांची नलू, १९६९ मध्ये पं जवाहरलाल नेहरुंची रक्षा व फुले हेलिकॉप्टरने गोदावरी पात्रात वरुन टाकण्यात आली त्या गर्दीत असलेली, रामाचा रथ निघाला त्यावेळी गाडगे महाराज पटांगणात भरलेल्या जत्रेत बाबांबरोबर हौसेने काढलेली एवढ्या तसबीरी जपता आल्या. भोईरवाड्यात आजीच्या पुढील खोलीत कृष्ण धवल पणजोबा आजोबा यांच्या सह पोरसवदा एक आईची तसबीर होती पण जशी आजी गेली तशा जुन्या तसबीरी त्यांनी काढून टाकल्या होत्या त्यामुळे ती तसबीर काही मिळू शकली नाही.
भोईरवाड्यातील आठवण आहे. तेव्हा आई वाळवणं करायला आजीच्या घरी जायची. घराच्या उंबरयावर उभी मोठी फळी ठेवून शेवया काढल्या जायच्या. मोठमोठी पितळी पातेले असायची. कुरडया उडदाचे पापड उडदाचे वडे. मोठी गडबड असायची. एकेक पाट उन्हात नेऊन ठेवायची कामगिरी आम्हा मुलांकडे असायची
आई आजी मावशा पापड लाटायला बसायचे तेव्हा उडदाच्या लाट्या खायला मिळायच्या. मोठी गंमत वाटायची. वृंदा मावशी हंस अंडरसनच्या सुमती पायगावकरांनी मराठीत लिहिलेल्या परिकथेच्या पुस्तकातील छान छान चित्रे दाखवायची. आजीकडे चांदीचे रुपये होते ते कधी काढून दाखवायची. आजीच्या पुढील खोलीच्या ओट्याखाली कोंबड्यांचे खुराडे होते. कधी कधी आजी त्यातून अंडी काढायला सांगायची. त्यातील एक अंडे हळूच मी लाटेवाड्याजवळील पंजाब्याला नेऊन द्यायचो तेव्हा तो पंजाबी खुशीत चाराणे द्यायचा. त्या पैशात आखरावरील दुकानातून गोळ्या बिस्किटे घेऊन खायचो. ही चोरी आहे असे त्यावेळी कल्पनाही नव्हती. बटाट्यांचे वेफर्स जेव्हा आजीने केले मात्र आईने बटाट्याची भाजी केली तेव्हा मला आईचा खूप राग आला. फुगून मी जेवलोच नाही. एवढी चांगली भाजी झाली तरी मी जेवत का नाही म्हणून आईने मला विचारले तेव्हा म्हटले तू बटाट्याचे वेफर्स का नाही केले. वेफर्स फक्त उपवासाला खायचे असतात. रोज बटाट्याची भाजीच खायची असते असे नानापरीने समजावले पण मी रुसूनच बसलो. मग आईने बाजारातून भरपूर बटाटे आणले आणि वेफर्स केले तेव्हा माझे समाधान झाले
आई जशी लाटण्याने बडवायची तशी हट्टही पुरवायची. पतंगांच्या दिवसात पतंग फिरकी मांजा घेऊन द्यायची. नागपंचमीला घरात झोके बांधून द्यायची.
नगरसूलची आजी म्हणायची लेकीला मी किती त्रास देत असतो असं म्हणून मला चिडवून द्यायची व थांब तुझ्या आईला घेऊन जाते म्हणून मला घाबरावयाची.
तेव्हा बजूदादा भोईर निवडणूकीत उभे राहिले तेव्हा आई प्रचार मिरवणूकीत घेऊन गेली होती. बिल्ले झेंडे वाटणे. मिरवणुकीत नारे देणे यात आई हिरीरीने सामील झाली होती. तो गजबजलेला काळ आठवतो. बजूदादा भोईर तेव्हा दांडपट्टा असे फिरवायचे की पहात रहावे. ते निवडून आले तेव्हा गुलाल उधळत मोठी मिरवणूक निघाली होती. आम्हा मुलांनाही तेव्हा भोईरवाड्यात दांडपट्टा लेझीम शिकवण्यात आले होते.
नेताजी भोईर तेव्हा भोईरवाड्यात एकेक नाटकांची रंगीत तालीम घ्यायचे. लाल कंदिल, काळाच्या पडद्यातून, आमार सोनार बांगला अशी कितीतरी नाटके आम्ही मुलांनी तेव्हा पाहिली. नेताजी भोईर तेव्हा नाटक बसवायचे आणि स्पर्धेला घेऊन जायचे. स्पर्धेत मिळालेले कप आणि प्रमाणपत्र त्यांनी आपल्या खोलीत लावून ठेवलेले होते. नेताजी भोईरांना आम्ही दादामामा म्हणायचो. पास झालो की त्यांच्याकडे निकालपत्रक घेऊन जायचो तेव्हा ते प्रत्येकाला पेढे आणायला चार चाराणे द्यायचे. दुपारी ते खोलीत झोपायचे तेव्हा त्यांचे पायाची बोटे ओढण्याचे ते प्रत्येकाला पाच पाच पैसे द्यायचे. गणपतीच्या दिवसात भोईरवाड्यात गणपती करायचे. आम्हीही इवलेसे गणपती करुन पहायचो. एकदा दादामामांना शिवाजी महाराजांवरील नाटकाच्या वेळी स्टेजवर चक्कर आली होती. तेव्हा लक्षात आले की नाटक सुरु होण्यापूर्वी रंगदेवतेला नारळ फोडायचे राहून गेले म्हणून हा त्रास झाला. दादामामांचे बँडपथकही होते. तिथे रात्री नेहमी प्रॅक्टिस चालायची ती घरी ऐकू यायची.
आई देव्हारयात छोटा गणपती बसवायची व गणपतीच्या मागे कागदाची उलगडून बसवायची रंगीबिरंगी महिरप सजवायची. फुलपात्रात किसलेले खोबरे व साखर असा प्रसाद करायची. विसर्जनासाठी गणपतीची मूर्ती ती भोईरवाड्यात देऊन टाकायची. तिथे ती ट्रकवर मोठ्या मूर्तींबरोबर मिरवत मिरवत गोदावरी पात्रात विसर्जित व्हायची. मोठा आनंदाचा तो काळ होता.११/४/२०१८
@विलास आनंदा कुडके
No comments:
Post a Comment