आईच्या आठवणी 19(9/4/2018)

 #आईच्या आठवणी

          आठवणी पाठलाग करीत असतात. आपण विसरु म्हणता विसरता येत नाही. अशीच एक विलक्षण आठवण. बहुधा ते १९६५ चे वर्ष असावे. अंकुश माझा बालमित्र. त्याच्याकडे मी नेहमी खेळायला जायचो. जत्रेत आई मला कचाकड्याची खेळणी घेऊन द्यायची. पंखा, रेडिओ, मोटारगाडी. ती खेळणी कधी एकदा अंकुशला दाखवतो असे होऊन जायचे. अंकुशला ती खेळणी दाखवली की त्याला आत काय आहे याची उत्सुकता असायची. मग तो पंखा रेडिओ मोटार खोलून पहायचा. आत काहिच नसायचे. घरी गेल्यावर आई बघायची मी खेळणी तोडून आणलेली. मग काय प्रसाद मिळायचाच. पुन्हा नवीन खेळणी घेतली की आधीचे काहीच लक्षात नसायचे. मी ती खेळणी घेऊन पुन्हा अंकुशकडे खेळायला जायचो. तो पुन्हा नेहमीप्रमाणे ती खोलून पहायचा. तेव्हा युद्ध चाललेले होते. शत्रूची विमाने घिरट्या घालायची. विमानांचा आवाज आला की आई मला घरी घेऊन जायची. त्यावेळी आम्ही ओट्यावर बसून याव करु त्याव करु अशी कल्पनेने लढाई रंगवत बसायचो. त्यांच्या घराच्या पलिकडे रस्ता ओलांडला की पलिकडे लहानेंचा वाडा होता. तेथील अंगणात गल करुन आम्ही गोट्या खेळायचो. तिथेच तुतीचे एक झाड होते. त्यावर चढून तुतीची लालचुटुक फळे खायचो. आमच्या आवाजाने झोपमोड झालेले घराबाहेर येऊन आमच्यावर ओरडायचे.

                  तिथेच जवळच एक प्रिंटींग प्रेस होता. तिथली जागा बालवाडी चालवण्यासाठी मालकाने एका शिक्षिकेला दिलेली होती. गल्लीतील मुलं तिथे जायला लागली होती. अंकुशही तिथे जायला लागला. मी खेळायला जायचो तर तो बालवाडीत असायचा. त्याचे पाहून मीही बालवाडीत जायला लागलो. शिक्षिका गोरीपान. लाल साडी असायची. लहान माझी बाहुली. मोठी तिची सावली. नकटे नाक उडविती असे म्हटले की ती नाकाला हात लावून दाखवायची. सगळी मुलं गलका करत ते गाणे पाठोपाठ म्हणायची. एकदा मला घरी जायचे म्हणून मी रडायला लागलो तर त्या शिक्षिकेने मला थांब म्हणून उचलून प्रिंटींग मशीनवर बसवले. त्यामुळे मी आणखीनच रडून आकांत केला.

           वडील तेव्हा मला कधी कधी शाळेत घेऊन जायचे. तिथल्या मुली मला पेरु द्यायच्या. गुरुजींचा मुलगा म्हणून माझे सर्व कौतुक करायचे. अंकुशला मी हे सर्व सांगायचो. मग तोही त्याचे वडील भिकुसा विडीच्या कारखान्यात त्याला कसे घेऊन जातात. तिथे तो किती मजा करतो ते रंगवून सांगायचा. एके दिवशी आम्ही वडिलांच्या शाळेत व नंतर कारखान्यात जायचा बेत आखला. दोघे एकमेकांच्या गळ्यात हात घालून अंदाजाने निघालो. खूप चालूनही वडिलांची शाळा येईना. मग अंकुश म्हणाला विडीच्या कारखान्यात जाऊ. मग मार्ग बदलून आम्ही पुन्हा अंदाजाने चालत राहिलो. पण कसचे काय. कारखानाही येईना. सगळी वेल्डिंगची कारखाने मशीद कोंबड्या गॅरेज असे ठिकाण लागले. घरी परत कसे जायचे तेही कळेना. आम्ही अगदी रडेवेले झालो. जवळ जवळ रडायलाच लागलो. एक मुसलमान म्हातारा होता. त्याने आम्हाला रडताना पाहिले. बच्चे भटक गये है असे तो काहीतरी म्हणाला. किसके बच्चे है असे तो करीत राहिला. आम्हाला काहीच सांगता येईना. त्याने मत रोओ मत रोओ करुन पापडी घेऊन दिली. आम्ही ती रडत रडतच खाल्ली.आम्हाला पापडी खाताना रवी भोईर यांनी सायकलवरुन जाताना पाहिले आणि सायकलवर बसवून घरी पंचवटीत आणले. इकडे तोपर्यंत अंकुशची आई बकुळामावशी व माझी आई यांच्यात कडाक्याचे भांडण झालेले होते. तुझ्याच मुलाने माझ्या मुलाला घेऊन गेला असे त्या दोघी एकमेकांना म्हणत एकदम हातघाईवर आल्या होत्या. बराच वेळ भांडण होऊन जिकडे तिकडे शांतता पसरली होती. आता या मुलांना कोठे शोधायचे असा दोघींनाही प्रश्न पडला होता. आई सायंकाळ झाल्याने स्वयंपाकाला लागली होती. तेवढ्यात रवी मामाने मला सायकलवरुन ओट्यावर उतरवले. मला पाहताच आई दाण दाण करीत आली. माझे बखोटे धरुन कोठे गेला होता तडफडायला म्हणून फडाफडा मारायलाच सुरवात केली. जाशील का परत अंकुशकडे म्हणून मला आणखीनच दणके ठेवायला लागली. पलिकडे बकुळा मावशीने पण माझ्या आईचे पाहून अंकुशलाही तसेच खडसावून कुटायला सुरुवात केली. वडील आले तेव्हा माझी आईच्या तावडीतून सुटका झाली. मोठा बाका प्रसंग होता. आज वाटते मारायला का होईना पण आई असायला हवी होती!9/4/2018

@विलास आनंदा कुडके