देवभूमी हिमाचल प्रदेशात 1

 #देवभूमि हिमाचल प्रदेशात

            एक साडूभाऊ रेल्वेत आहेत. हौशी. दरवर्षी त्यांना रेल्वेकडून भारत दर्शन सवलत मिळते त्यामुळे दरवर्षी ते मुलांच्या परीक्षा आटोपल्या नंतर मे महिन्यात कोठे जायचे त्याचे नियोजन करीत असतात. यापूर्वी वैष्णोदेवी काश्मीर टूर आखली तेव्हा मी त्यांच्याबरोबर जाऊन आलो होतो. नंतर उत्तरेकडे काशी, नेपाळमध्ये पशुपतीनाथ, दक्षिणेकडे तिरुपती बालाजी रामेश्वरमच्या टूरच्यावेळी मला रजेअभावी जाता आले नाही तरी पत्नी व मुले जाऊन आली होती. यावेळी मात्र पत्नीने बजावले दोन आठवड्यांची रजा मंजूर करुन घ्या. आपल्याला कुलू मनाली सिमला टूरवर जायचे आहे. मी विचारात पडलो कारण कामांचा घबडगा. रजा कशी मिळेल. मी एक महिना आधीच रजेचा अर्ज दिला. मे महिन्यात रजेवर जाणारे खूप असतात त्यामुळे वेळेवर रजेचा अर्ज दिला तर रजा मंजूर होणार नाही असे वाटले. पण रजा मंजूर झाल्याने मला हुरुप आला. टूरवर जाण्यापूर्वी महत्वाची कामे मार्गी लागतील यासाठी मी कसोशीने प्रयत्न केला. पत्नीने प्रवासाला काय काय लागेल त्याचा विचार करुन आवश्यक खरेदी केली. मला मुलांना कपडे अंतर्वस्त्रे खरेदी केली. थंड प्रदेशात जायचे म्हणून काश्मीरवरुन घेतलेल्या शाली, कपड्यांचे प्रत्येकी चार पाच जोड बॅगांमध्ये भरले. मुलांनी आॅनलाईन सर्वांसाठी वुलन जॅकेटस, कमरेला अडकावयाचे पाऊच, गाॅगल मागवले. नाशिकला मेनरोडवर बाटाच्या दुकानातून चपलांचे नवे जोडसुद्धा खरेदी करण्यात आले. प्रवासाला निघण्याच्या आदल्या दिवशी पत्नीने कोथिंबीर घालून भरपूर ढेपले बनवले. आॅफीसमधील एका सहकारीणीने हौसेने मखमली खास विदर्भ ढंगाचा चिवडा बनवून दिला. रात्री उशिरापर्यंत सगळी जुळवाजुळव सुरु होती. प्रवासाला जायचा सगळ्यांना अगदी हुरुप आला होता.

        दुसरया दिवशी चार वाजता नाशिक रोड स्टेशनवर जमायचे असे ठरले त्याप्रमाणे सारे स्टेशनवर आले. साडूभाऊ बोग्यांची स्थिती भ्रमणध्वनीवर दर्शवल्याप्रमाणे पुढच्या बाजूला आठव्या बोगीच्या स्थितीप्रमाणे सामान घेऊन उभे राहिले तर माझे कुटुंब व आणखी एक कुटुंब इंडिकेटरवरील स्थितीनुसार १९ व्या बोगीच्या स्थितीप्रमाणे उभे राहिले.

        भ्रमणध्वनीवर बोलणे झाल्यानुसार बॅगा घेऊन दोन्ही कुटुंब आठव्या बोगीच्या स्थितीला गेले तेव्हा खात्री करण्यासाठी साडूभाऊ व माझी मुले पुलाजवळील इंडीकेटरकडे जाऊन आली आणि मग मोर्चा पुन्हा १९ व्या बोगीच्या स्थितीप्रमाणे मागे वळला. बरे झाले गाडी एक तास उशीराने धावत होती. वेळेवर धावत असती तर प्लॅटफॉर्मवर बॅगा मागेपुढे करण्यात तारांबळ झाली असती. गाडी अगदी थोडाच वेळ स्टेशनला थांबत असल्याने आम्ही तीन कुटुंबे बॅगा घेऊन घाईने गर्दीतून वाट काढत मागे गेलो आणि गाडीची वाट पहात बसलो.

       बसल्या बसल्या मुलांनी भ्रमणध्वनीवर वेगवेगळ्या कोनातून फोटो काढून घेतले. कोणीतरी एकूण बॅगा किती झाल्या त्याची मोजदाद करुन घेतली. गाडीत चढताना कोणी कोणत्या बॅगा घ्यायचे ते ठरवून घेतले. तिकीटावरील आसनक्रमांकानुसार गाडीत कोणत्या दरवाजाने चढायचे ते ठरवून घेतले. शेवटी ५ वाजता एकदाची लोकमान्य टिळक टर्मिनस निजामोद्दीन जन शताब्दी एक्सप्रेस फलाटावर आली. चपळाईने सगळे आत बॅगांसह चढले.

         वातानुकूलित बोगीत आसनक्रमांक शोधत मधल्या जागेतून बॅगा सरकावत सगळे पुढे गेले. एका कंपार्टमेंटमध्ये महिला वर्ग आणि त्यापुढील कंपार्टमेंटमध्ये साडूभाऊ, मी, साईडसीटांवर माझी दोन्ही मुले स्थानापन्न झाले. मोठमोठ्या बॅगा सीटखाली बसवण्याची कसरत झाली. तोपर्यंत गाडीने वेग घेऊन बरीच पुढे गेलेली होती. सायंकाळ झालेली. महिलावर्गाने कागदी प्लेट्समधून कुरमुरे, शंकरपाळी, चकल्या भराभर भरुन सगळ्यांमध्ये सरकवल्या. हास्य विनोदात त्या फस्त झाल्या. चहा झाला.

       हास्य विनोदात बाहेर कधी अंधारले कळले नाही. घरुन आणलेल्या पोळ्या भाजी शेअर झाली. लोणचे चटण्या वाटल्या गेल्या. नकळत पूर्वीच्या गुळ घालून केलेल्या दशम्या व शेंगदाण्याची चटकदार चटणी आठवली. प्रवासातील अशा सहभोजनाची मजाच वेगळी असते. शायिकांची तयारी झाली. ब्लँकेट अंथरले गेले. जो तो भ्रमणध्वनीत विसावला. कोणी कानाला हेडफोन लावला. गाडी हलत होती तशा हेडफोनवर माना डोलत होत्या. कधीतरी कुणाला डोळ्याला डोळा लागला. खालुन वरुन पलिकडून घोरण्याचेही सूर आले.. घोरण्याच्या विविधतेत आपलाही सूर कधी मिसळला गेला कळलेच नाही.

      सकाळी जाग आली तेव्हा सपाट शेतरानं सरकत होती. छोटी छोटी गावे सरकत होती. सात साडेसातच्या दरम्यान ग्वाल्हेर सिकरौदा पास झाले. साडेआठला आग्रा पास झाले

       नऊ सव्वानऊला मथुरा वृंदावन रोड पास झाले. बरोबर साडेदहाला निजामोद्दीन स्टेशनवर गाडी थांबली. दुपारी साडेतीनला लगेच उनाला जाणारी गाडी होती. चंदीगडपर्यंत आरक्षण आधीच करुन ठेवलेले होते. मधल्या वेळेत पेटपूजा करुन ताजेतवाने होऊन सर्व प्लॅटफॉर्मवर दुसर्‍या गाडीची वाट पहात राहिले.

 उघड्या वीटांची घरे. काही घरांवर रोगांवर इलाज करणारया स्वस्त हकीम डाॅक्टरांच्या पांढरया गिलाव्यावर काळ्या अक्षरातील हिंदी जाहिराती दिसत होत्या. स्टेशन परिसर बकाल होता.(क्रमशः)

@विलास आनंदा कुडके